Dołącz do drużyny i bądź dumny z naszych

Brazylia miała w składzie Leonidasa, legendarnego snajpera, o którym krążyły potem historie, że przeciwko Polakom grał bez obuwia. Najprawdopodobniej było tak, że rozpadł mu się jeden z butów i chwilę, zanim podano mu rezerwowe obuwie, biegał boso. Potem został naszym katem, strzelił trzy gole, w tym dwa decydujące w dogrywce. My jednak pokazaliśmy światu Ernesta Wilimowskiego, przebojowego napastnika ze Śląska. Ezi, bo tak na niego wołano, najpierw dał się sfaulować w polu karnym, w wyniku czego z jedenastki gola strzelił Fryderyk Scherfke. Potem aż cztery razy trafił już sam.

Polacy od początku gonili Brazylijczyków, ale po pierwszej połowie meczu wydawało się, że jest już po wszystkim. Rywale prowadzili 3:1, pewnie sami myśleli, że łatwo zwyciężą, a potem pójdą na swoją narodową kawę. A jednak, Polacy nie odpuścili, Wilimowski szalał w drugiej połowie, w 89. minucie wyrównał na 4:4.

„Przegląd Sportowy” pisał, że Polacy byli jak wcielone diabły. Ezi trafił też w dogrywce, ale tuż przed końcem, a wcześniej „załatwił” nas wspomniany Leonidas. Jego nazywano potem „czarnym diamentem” i „człowiekiem z gumy”. Brazylijski selekcjoner Ademar Pimenta komplementował Polaków, mówiąc że nie ma żadnych wątpliwości, iż to był świetny przeciwnik. Choć nie omieszkał też dodać, że trudniejszym rywalem był tego dnia padający deszcz. Gerard Cieślik, inny późniejszy legendarny polski snajper, wiele lat później opowiadał, że Wilimowski to najlepszy snajper, jakiego widział w życiu.

Polacy odpadli, Brazylia po wygranej 4:2 ze Szwecją skończyła mundial na trzecim miejscu. Mistrzami świata zostali Włosi, którzy obronili tytuł wywalczony cztery lata wcześniej na własnych boiskach. To był ostatni przedwojenny mundial, kolejny odbył się dopiero w 1950 roku.

Zagmatwane, często tragiczne były potem losy polskich bohaterów. Ernest Wilimowski osiągnął status człowieka z Polski wyklętego i uznanego za zdrajcę, bo gdy wybuchła II wojna światowa, grał już w reprezentacji Niemiec. Dzięki temu jednak że i tam był gwiazdą, jego matka mogła wyjść z obozu w Auschwitz, do którego trafiła za romans z Żydem.

Józef Kałuża, wtedy selekcjoner Polaków, w trakcie wojny został w kraju, w 1944 roku zmarł na zapalenie opon mózgowych. Mógł osiągnąć z kadrą rzeczy wielkie, niestety jego pracę brutalnie przerwali hitlerowcy. Do dziś jest uważany za twórcę wielkiej Cracovii, stadion tego klubu stoi przy ulicy jego imienia.

Marian Spoida, jego asystent, jest legendą Warty Poznań. W 1940 roku Rosjanie zastrzelili go w Katyniu. Gdy 3 lata późnej Niemcy odkopali jego zwłoki, oprócz dowodu osobistego znaleźli też klubową legitymację.

4 gole Ernesta Wilimowskiego
w meczu z Brazylią były wyczynemniesamowitym. Jego osiągnięcie wyrównał dopiero Rosjanin Oleg Salenko w 1994 roku.

Z szacunkiem bijemy brawo żelaznej obronie z Jerzym Gorgoniem i Władysławem Żmudą na czele. I zachwycamy się paradami Jana Tomaszewskiego, bronionymi rzutami karnymi w meczach ze Szwecją i RFN.

To był pierwszy występ Biało-Czerwonych na mundialu od 1938 roku. Orły Górskiego leciały przez niego zaciekle atakując: pokonały Argentynę 3:2, Haiti 7:0, Włochy 2:1, Szwecję 1:0, Jugosławię 2:1, aż nadszedł ten felerny mecz z gospodarzami. Nie dość, że boisko nie nadawało się do gry, to Kazimierz Górski nie mógł wystawić Andrzeja Szarmacha (kontuzja), który idealnie rozumiał się z Latą. A pogrążył nas Gerd Mueller, o którym Tomaszewski mówił potem, że chyba urodził się tylko po to, aby go prześladować. W meczu o 3. miejsce nie do dogonienia był Lato – strzelec złotego, zwycięskiego gola.

Warto dziś przy okazji uzmysłowić sobie, że chociaż mamy supernapastnika Roberta Lewandowskiego, to gdzie mu tam do wspomnianego już Grzegorza Laty, króla strzelców tamtego mundialu.

Polska sprawiła ogromną sensację, została trzecią drużyną świata. Grała pięknie, z polotem, była skuteczna. Kazimierz Górski stał się naszym trenerem wszech czasów. A każdy z piłkarzy do dziś powinien chodzić w kraju po czerwonym dywanie.

Jak bardzo choć namiastkę tamtego wyczynu, chcielibyśmy dziś przeżyć jeszcze raz.

Polska była jedyną drużyną, która w I rundzie wygrała wszystkie mecze.

Polacy zamieszkali w Monterrey, czyli tam gdzie rozegrali trzy mecze grupowe. Było parno, wilgotno i upalnie, o ciężkich warunkach prasa informowała już przed turniejem. Zawodnicy nie wychodzili z hotelu po godzinie 12, a trakcie meczów tracili po kilka kilogramów na wadze. Boniek lata później mówił w jednym z wywiadów, że to była okropność. „ Byliśmy zakwaterowani w Monterrey w jakiejś bursie, czymś w rodzaju akademika. Mieliśmy na każdy posiłek 350 metrów i 104 schody do pokonania. Za każdym razem.

Związek zdaniem piłkarzy popełnił więc błąd w logistyce, a część drużyny nie udźwignęła mistrzostw mentalnie. W pierwszym meczu Biało-Czerwoni zremisowali bezbramkowo z Marokiem, w drugim wygrali 1:0 z Portugalią po golu Włodzimierza Smolarka. Potem okazało się, że było to jedyne trafienie Polaków na meksykańskich boiskach.

W ostatnim grupowym meczu z Anglią narodził się polski kat Gary Lineker – snajper strzelił nam trzy gole. Nasi awansowali dalej, w 1/8 wpadli na Brazylię. I zagrali najlepszy mecz turnieju. Ryszard Tarasiewicz trafił w słupek, Jan Karaś w poprzeczkę, Boniek próbował nożyc. Brazylia strzeliła gola po karnym, którego zdaniem Polaków być nie powinno.

Ojciec angielskiego napastnika Gary’ego Linekera postawił przed turniejem u bukmacherów, że jego syn zostanie królem strzelców. I Lineker strzelił 6 goli, został najlepszym snajperem. Trzy gole wbił nam.

Mundial w Niemczech miał być nasz, przecież był tak blisko. Polacy mogli poczuć, że grają u siebie. Co z tego, skoro po drugim meczu z Niemcami mogli pakować się do drogi powrotnej. Artur Boruc stawał a głowie, żeby zatrzymać napór gospodarzy. Przez 90 minut dokonywał cudów, ale w końcu stracił magiczną moc. W doliczonym czasie Polaków załatwił Oliver Neuville i było po mundialu. Trzeci mecz „o honor” (to taka polska specjalność) z Kostaryką, nasi piłkarze wygrali już 2:1, a oba gole strzelił obrońca Bartosz Bosacki, który – swoją drogą - na mistrzostwa miał nie jechać.

Bo Paweł Janas prawdziwe show dał Polsce przed mistrzostwami. Jerzy Dudek do dziś nie może mu zapomnieć, że na mundial nie pojechał. To wtedy powstało pytanie „Ale, że Dudka nie powołał?”.

Selekcjoner powołania ogłaszał w warszawskim hotelu, na żywo w Polsacie. Przedstawienie wyglądało jak teleturniej. Na ekranie pojawiały się nazwiska piłkarzy branych pod uwagę na mundial, a selekcjoner wskazywał tych, których zabierał do Niemiec. Pierwszy szok nastąpił przy bramkarzach, bo Janas pominął pierwszego bramkarza z eliminacji: Jerzego Dudka. Prowadzącego show rzecznika kadry Michała Olszańskiego zatkało. A potem selekcjoner ogłosił jeszcze, że nie jadą pewniacy Tomaszowie: Kłos, Rząsa i Frankowski, który w eliminacjach strzelił najwięcej goli. Ten ostatni nawet nie oglądał powołań, przecież po ostatnim meczu sparingowym z Wyspami Owczymi asystent Skorży żegnał go słowami, że widzą się na zgrupowaniu. Piłkarze dopiero z telewizora dowiadywali się o decyzjach trenera. A on swoje pierwotne postanowienia zmienił w noc poprzedzającą powołania.

A potem jeszcze okazało się, że obrońca Bartosz Bosacki, który strzelił dwa gole, pojechał na mistrzostwa, bo ze składu wypadł… ofensywny Damian Gorawski. Nikt nic nie rozumiał.
Mateusz Borek, który prowadził galę pytał Janasa: - Jak pan to wymyślił? A trener po prostu, ze spokojem odpowiadał, że siedział, kombinował, kreślił, jeszcze raz wszystko przemyślał i tak mu wyszło.

Sam Janas zdradził nam niedawno: PZPN miał umowę z Polsatem. Mnie to stawiało w trudnej sytuacji, bo przecież często rozmawiałem z chłopakami, jeździłem do nich. Taka jednak była umowa, nie mogłem im powiedzieć.

Tomasz Frankowski przez dwa dni nie wychodził z domu. On, Dudek, do dziś nie mogą wybaczyć Janasowi, że tak ich potraktował.

Po meczu Polski z Ekwadorem dziennik Fakt dał okładkę, która przeszła do historii. Na czarnym tle tabloid umieścił hasła: "Wstyd, żenada, kompromitacja, hańba, frajerstwo. Nie wracajcie do domu!"

Polska zaczęła wygrywać, w światowym rankingu FIFA awansowaliśmy o jakieś 60 miejsc. Pięć lat wystarczyło, że na świecie o Biało-Czerwonych ponownie mówiono z uznaniem. A były już selekcjoner – jak mówił prezes Zbigniew Boniek – będzie teraz szczęśliwym człowiekiem. Gdzie by w Polsce nie pojechał, tam będą go witać uśmiechy.

Lewandowski też będzie u nas niezwykle szanowany, ale jednak od piłkarza tej klasy oczekiwaliśmy więcej. To był jego trzeci indywidualnie nieudany turniej. Na Euro 2012 strzelił tylko jednego gola, cztery lata później we Francji było podobnie. W Rosji zawiódł jako napastnik i – tu zdania są podzielone – jako kapitan, który nie był w stanie okiełznać drużyny, wstrząsnąć nią. A tego od kapitana należy oczekiwać. Tak jak zdecydowanej samokrytyki w sytuacji totalnej klęski. A takich głosów niestety zabrakło.

Napastnik Bayernu Monachium ciągle jest jednak świetnym zawodnikiem, który tę nową reprezentację Polski jeszcze poprowadzi do prawdziwego, międzynarodowego sukcesu. Na pewno nie można z niego rezygnować, ani osłabiać jego pozycji w zespole. Tak, zawiódł na Euro 2016 czy teraz w Rosji, ale też pamiętajmy, że bez jego goli, Polski w ostatnich latach nie byłoby na wielkich turniejach. Lewandowski był królem strzelców eliminacji i do Euro we Francji i MŚ w Rosji.

Ciągle wszystko jednak przed nim i przed Polską. Za dwa lata mistrzostwa Europy, potem mundial w Katarze. I tylko słowa Adama Nawałki z pożegnalnej konferencji prasowej wprowadzają pewien niepokój. – Życzę wszystkim, by kadra jeździła na mistrzostwa co dwa lata.
Brzmi jak pewna klątwa…